Cúc Đậu (Ju Dou) là một bộ phim kinh điển của đạo diễn tài hoa Trương Nghệ Mưu. Ban đầu, nó có tên là Tiếng Rên, sau đó được đổi thành Cúc Đậu, là tên của nhân vật nữ chính trong phim. Bộ phim được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết nổi tiếng Fu-Xi Fu-Xi của Lưu Hằng. Cuốn tiểu thuyết lấy bối cảnh kéo dài từ 1920-1970. Nhưng Trương Nghệ Mưu cho rằng, chủ đề của bộ phim rất nhạy cảm, nếu kéo dài sang xã hội đương đại Trung Quốc sẽ không qua được kiểm duyệt, nên vị đạo diễn đã quyết định cho Cúc Đậu gói gọn chỉ trong thập niên 1920.

Tại liên hoan phim Cannes lần thứ 43 (Tháng 09/1990), Cúc Đậu bị xếp lịch chiếu vào ngày cuối cùng. Đoàn Trung Quốc cảm nhận rõ ý đồ lạnh nhạt, hờ hững của liên hoan phim nhằm phản ứng lại sự kiện Thiên An Môn. Nhưng khán giả và ban giám khảo lại rất yêu thích bộ phim, mặc dù có sự phân biệt đối xử, bộ phim vẫn được trao giải thưởng Luis Bunuel và đề cử Cành cọ vàng.

Cùng năm 1990, Cúc Đậu liên tiếp đạt giải cao nhất tại 3 liên hoan phim quốc tế: Valladolid (Tây Ban Nha), Na Uy và Chicago. Song sự kiện chấn động nhất là Cúc Đậu trở thành bộ phim đầu tiên của Trung Quốc được đề cử Oscar cho phim nước ngoài xuất sắc nhất, dù phe bảo thủ Trung Quốc đã hai lần cố gắng tước bỏ tư cách đại diện Trung Quốc của Cúc Đậu tại Oscar. Đêm Oscar năm ấy, không có mặt Trương Nghệ Mưu lẫn Củng Lợi.

Cúc Đậu bị cấm chiếu ở Trung Quốc, nhưng rất thành công trên trường quốc tế, đã mở đầu cho những bước thăng trầm trong sự nghiệp của Trương Nghệ Mưu. Liên tiếp những bộ phim sau này của Trương đều bị giám sắt chặt chẽ. Ông có nhiều bộ phim bị cấm chiếu tại Trung Quốc nhưng lại dành được nhiều lời khen ngợi, thành công trên trường quốc tế, như các bộ phim Cúc Đậu, Đèn lồng đỏ treo cao, Phải sống. Các lệnh cấm này hiện đã được gỡ bỏ.

Nhân vật chính của phim tên là Cúc Đậu (Củng Lợi), ngay khi tới cái tuổi thiếu nữ cô đã bị bán làm vợ cho một tên chủ tiệm làm nghệ nhuộm vải tên là Dương Kim San (Lý Bảo Điền). Lấy nhau đã lâu mà Đậu không sinh được con nối dõi tông đường cho San nên hắn ta thường xuyên hành hạ nàng, thậm chí nó diễn ra hằng đêm như một thói quen. Mà thực tế nguyên do không phải do Đậu mà chính là ở San, ông ta vốn bị vô sinh nhưng lại luôn đổ hết tội lỗi lên vợ. Sự ngược đãi của San bị một người cháu gọi y là chú thường xuyên chứng kiến, cậu ta không có quan hệ máu mủ với y và tên cậu là Dương Thiên Thanh (Wei Li).

Trong sự tủi nhục, đau đớn, Cúc Đậu tìm thấy được sự yêu thương, quan tâm và sức hút đến từ Thanh, trong khi Thanh luôn có một tình cảm đặc biệt đối với Đậu khi chứng kiến số phậm hẩm hiu của nàng, vì thế mà không lâu sau 2 người bắt đầu lén lút dan díu với nhau, kết quả là Đậu sinh ra một đứa con trai là Thiên Bạch (Trương Dịch), mà lúc đầu San mừng rỡ cứ ngỡ đó là con của mình, từ đó cũng thay đổi thái độ cũng như lối cư xử với Đậu. Một ngày nọ, San bị té khiến cho bán thân bất toại từ lưng trở xuống, từ đó y phải chịu lệ thuộc vào sự chăm sóc của Đậu và Thanh. Để trả thù những sự ngược đãi và hành hạ của San trước kia đối với mình, Đậu ngang nhiên suồng sã và đi lại với Thanh ngay trước mặt San….